Halen askeri rejimle idare edildiği için AB’nin dış politikası uyarınca Türkiye’nin de siyasi ve ekonomik ilişkisinin olmadığı Myanmar, 20 Temmuz 2006’da Ankara’ya şehitliklerle ilgili bir yazı gönderdi.
Myanmar yönetimi, 1915 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında farklı cephelerde İngilizler tarafından esir alınarak bu ülkeye götürülen ve orada şehit olan Türk askerinin mezarlarının onarılması için 400 bin dolar bağış talep etti.
BAĞIŞ İSTİYORLARMyanmar Dışişleri Bakanlığı, Thayet Myo, Mekthla, Shewoba, Aungban ve Kyautse kentlerinde harabe haldeki mezarların bulunduğu arazilerin devlete ait olduğunu, bunun için Myanmar Şehir Planlama ve Arazi Müdürlüğü tarafından başlangıç bakımı için 300 bin, yıllık bakım için ise 100 bin dolar bağış istendiğini Ankara’ya iletti.
Myanmar makamlarının talep ettiği miktarı yüksek bulan Dışişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı’nı bir yazı ile haberdar ederek Türkiye’nin yapabileceği ödeme tutarının bildirilmesini istedi. Dışişleri yetkilileri, konuyla ilgili Milli Savunma Bakanlığı’ndan yanıt beklendiğini söylediler.
İLK 1961’DE FARK EDİLDİMyanmar’daki Türk mezarlıkları hakkında ilk bilgi, 1961 yılında Yeni Delhi (Hindistan) Büyükelçiliği’nden geldi. O dönemdeki adı "Birmanya" olan ülkeyi ziyaret eden Türkiye Büyükelçisi, Ankara’ya Thayet Myo ve Mekthla’da Türk askerlerine ait mezarlıklar bulunduğunu bildirdi. Myanmar halkının büyük çoğunluğu Budist. Ülkede az sayıda bulunan Müslümanların liderleri, 1982 yılında Dakka Büyükelçiliği’ne sadece Thayet Myo’da 800 kadar Türk şehit mezarının olduğunu söylemiş. Yeni Delhi Büyükelçiliği ise yıllar önce uzun uğraşlar sonucu Türk askerlerine ait olduğu kesinlik kazanmış 221 mezar taşı tespit etmiş. Yine aynı büyükelçilik Mekthla’da 760 kabir bulunduğunu, ancak İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz ve Japon askerleri arasındaki çatışmalarda mezarların çoğunun tahrip olduğu bilgisine ulaşmış. Büyükelçilik, Shewoba’da 100, Aungban’da 18-20, Kyautse’deki Müslüman mezarlığında ise Yusuf Efendi isimli bir Türk subay şehidini belirlemiş.
Gezgin Albay tanıttıMyanmar’daki Türk şehitleri kamuoyunun gündemine, 2002 yılında Türkiye’nin bilinen gezginlerinden emekli albay Faruk Budak’ın bu ülkeye yaptığı seyahatle geldi. Budak, ziyareti sonrası internette Thayet Myo kentinde şehitlere ait mezarların harabe olduğunu gösteren fotoğraf ve yazılar yayınladı ve onarım için kampanya başlattı.
