Gönderen Konu: Gorgit Buzulu  (Okunma sayısı 1757 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı GeZGiN

  • Yönetici
  • DoğaKolik
  • *****
  • İleti: 8005
    • insan ve doğa
Gorgit Buzulu
« : 05 Nisan 2018, 05:21:16 »
Karçal Dağları’nda, kuzey sektörlü yamaçlar üzerinde gelişen iki buzul vadisinden biri olan Gorgit Teknesinde yer alan buzul, bu kütlenin kuzey aklanındaki tek buzuldur. Gorgit Buzulu; bakı koşullarına bağlı olarak, Karçal Dağları’ndaki Pleistosen buzullaşmasının en etkili olduğu teknelerden biri içinde bulunmaktadır. 1800 m'nin altına inen teknenin, sirk bölümüne çekilen KD yönlü güncel buzul, 3352 m’lik kuzey zirvesi yakınlarında, 2990 m’lerden başlamakta, 2775 m’lere kadar çıplak, 2600 m’lere kadar da enkaz örtülü olarak uzanmaktadır. Buzulun bugünkü toplam uzunluğu 1100 m kadar olup, bunun yaklaşık 500 m’sini sirk bölümündeki çıplak buzul, 600m’sini de tekne bölümünde uzanan döküntü örtülü kısım oluşturmaktadır. Gorgit buzulu, dar ve derin bir vadi içinde yer almaktadır. Tekneyi ve sirk bölümünü çevreleyen yüksek sırtlar, güneşlenme bakımından korunaklı bir alan oluşturmuştur. Ayrıca, Karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütleleri ve yükseltiye bağlı olarak bol kar yağışı alan teknenin, özellikle yukarı kesimleri yaz sonlarına kadar karla kaplı kalmaktadır. Bu koşullar, Pleistosen’de oluşan buzulların günümüze kadar korunması bakımından önemli bir etkendir. Günümüzde, buzulun önemli bir kısmı halen döküntü örtüsü altında bulunmaktadır. Kuvvetli fiziksel ayrışma ürünü olan enkaz materyali ve morenlerden oluşan örtü, buzulu güneş ışınlarından koruyarak kütle kayıplarını büyük oranda engellemekte ve buzul dilinin, günümüz koşullarına göre oldukça aşağı seviyelerde bir değer olan 2600 m’lere kadar inmesini sağlamaktadır. Gorgit Buzulunun vadi içindeki genişliği, yukarı kesimlerde 300m, aşağı kesimlerde ise 200 m civarındadır. Yaz döneminde kar ve buzullardaki ablasyonun artmasıyla birlikte önce yüzeyde akış gösteren sular, buzul içinde ve altında kanallar açarak, derin oyuk ve tüneller oluşturmaktadır. Gorgit Buzulu, topografik koşullara bağlı olarak, oldukça yüksek eğim değerleri göstermektedir. Buzulun ortalama eğimi, % 44 (23°) civarında olup, çıplak buzulun yerleştiği sirk bölümünde %53 (27°), enkaz örtülü kısımda ise %40 (21°) eğim bulunmaktadır. Buzulun aşağı kesimini kaplayan enkaz, önce küçük boyutlu ve ince bir örtü oluştururken, dil kısmına yaklaşıldıkça iri bloklara dönüşmekte, örtünün kalınlığı da artmaktadır.Dik ve yüksek bir çatallı lob ile sonlanan güncel buzulun hemen önünde, ikisi küçük ve birisi daha büyük olan buzul gölleri ve tipik bir tekne vadi yer almaktadır.

Tags: